وکیل چک برگشتی در تهران و کرج به عنوان دو قطب بزرگ فعالیت های اقتصادی در کشور، نقش بسیار پر رنگی در این دعاوی دارد.

خوشبختانه وکیل خوب برای چک برگشتی زیاد است، امّا قبل از هرگونه اقدام حقوقی، به عنوان یک وکیل چک در تهران، توصیه می کنم این مقاله را تا انتها مطالعه نمایید.

عناوینی که در این مقاله انتخاب کرده ام، مهم ترین مواردی هستند که کاربران آسا وکیل در جلسات مشاوره حضوری در زمینه چک برگشتی از بنده می پرسند.

لازم به ذکر است که تمام محتوای این مقاله بر اساس قوانین روز نوشته شده اند.

مدت اعتبار چک برگشتی

به عنوان یک وکیل چک برگشتی باید خدمت شما عرض کنم که برای آنکه چک قابل شکایت کیفری باشد؛ لازم است مواعد قانونی در مورد آن رعایت گردد، در غیر این صورت چک قابلیت شکایت کیفری نخواهد داشت.

زمانی که دارنده چک را برای وصول به بانک ارائه می‌دهد؛ اگر موجودی حساب صادرکننده کافی نباشد، چک پرداخت نخواهد شد. در چنین حالتی بانک بنا به درخواست دارنده، باید فوراً قابل پرداخت نبودن چک را در سامانه بانک مرکزی ثبت نموده و کد رهگیری دریافت کند.

پس از آن که کد را دریافت کرد، باید گواهی حاوی کد رهگیری صادر نموده و در آن:

•  مشخصات چک
•  مشخصات صادرکننده
•  و دلیل عدم پرداخت وجه چک

را یادداشت، امضا کند و به دارنده تحویل دهد.

بعد از آنکه گواهی عدم پرداخت چک صادر شد، بانک مرکزی ظرف 24 ساعت مراتب را به تمامی بانک‌ها و مؤسسات مالی و اعتباری اطلاع می‌دهد تا در خصوص صادرکننده چک، اقدامات زیر را انجام دهند:

•  عدم گشایش اعتبار اسنادی ارزی و یا ریالی
•  مسدود کردن تمامی حساب‌ها و کارت‌های بانکی و کلاً هر وجهی که از صادرکننده تحت هر عنوانی نزد بانک یا مؤسسه مالی وجود دارد.
•  عدم افتتاح هر نوع حساب و صدور کارت بانکی
•  عدم پرداخت هر نوع تسهیلات بانکی یا صدور ضمانت نامه‌های ارزی و یا ریالی

نکته 1: به عنوان وکیل برای چک برگشتی لازم است عرض کنم که اگر چک به نمایندگی یا وکالت صادر شده باشد، اقدامات فوق علاوه بر صاحب حساب، متوجه نماینده یا وکیل نیز هست و در مورد او نیز اجرا می‌شود.

اگر چک به نمایندگی صادر شده باشد، بانک‌ها در زمان برگشت زدن چک، مشخصات نماینده را نیز درج می‌کنند.

نکته 2: اگر 3 سال از زمان تاریخ صدور گواهی عدم پرداخت چک بگذرد و دعوای حقوقی یا کیفری در مورد آن صورت نگیرد، بانک از چک رفع سوء اثر خواهد کرد.

شکایت چک برگشتی

زمانی که شما از شخصی چکی در دست دارید و به عبارتی دارنده چک هستید؛ اگر آن چک را برای وصول به بانک ارائه دادید و بانک به علت عدم موجودی، نتوانست چک را وصول کند، این امکان را دارید که چک را برگشت بزنید یا درخواست صدور گواهی عدم پرداخت بدهید.

زمانی که صادر کننده چکی صادر کند بدون آنکه در حساب خود وجه کافی برای پرداخت آن داشته باشد، اصطلاحاً چک بی‌محل صادر کرده است. اگر دارنده چک را برگشت بزند، آن چک، چک برگشتی محسوب می‌شود.

حال ممکن است این سؤال برایتان پیش آمده باشد که:

اگر دارنده متوجه شد چک بی‌محل صادر شده است، برای شکایت کیفری از او چه اقداماتی باید انجام دهد؟

به عنوان وکیل متخصص چک برگشتی در تهران، در پاسخ باید عرض کنم که برای شکایت از چک بی‌محل، باید مراحل و اقدامات زیر را انجام دهید:

برگشت زدن چک

اولین قدم برای شکایت کیفری در خصوص چک برگشتی این است که زمانی که چک را به بانک ارائه دادید تا وصول کند و بانک اعلام کرد که موجودی حساب برای وصول کافی نیست، چک را برگشت بزنید یا درخواست صدور گواهی عدم پرداخت چک کنید.

برای برگشت زدن چک تنها 2 ماه فرصت دارید. اگر در این مدت اقدامی برای برگشت زدن چک انجام ندادید، دیگر فرصت شکایت کیفری را از دست خواهید داد.

امّا با برگشت زدن چک، بانک مراتب را در سامانه بانک مرکزی ثبت نموده و یک گواهی صادر می‌کند و در آن علت عدم پرداخت وجه چک، هویت صادرکننده و کد رهگیری را درج کرده و به دارنده تحویل می‌دهد.

این نکته را خوب است بدانید که صرف برگشت زدن، شما را به پولتان نمی‌رساند و شکایت محسوب نمی‌شود؛ بلکه با ارائه آن گواهی می‌توانید در یکی از مراجع صالح، علیه صادر کننده شکایت کنید.

به یاد داشته باشید که پس از برگشت زدن چک، تنها 6 ماه فرصت دارید که اقدام به طرح شکایت علیه صادرکننده کنید؛ در غیر این صورت، این حق را از دست می‌دهید.

ارائه مدارک مورد نیاز

زمانی که چکی را به بانک ارائه داده و متوجه بی‌محل شدن آن می‌شوید، می‌توانید سریعاً چک را برگشت زده و از بانک گواهی عدم پرداخت دریافت کنید.

سپس این گواهی را به همراه کپی برابر اصل شده چک به اجرای ثبت ببرید و تقاضا کنید که اجراییه‌ای بر علیه صادرکننده صادر شود.

به عنوان وکیل بابت چک برگشتی باید بگویم که معمولاً ظرف 48 ساعت اجراییه برای شخص صادر خواهد شد.

هزینه صدور اجراییه برای وصول چک

زمانی که شخص گواهی عدم پرداخت چک را دریافت کرد و به اداره ثبت مراجعه نمود، از او برای صدور اجراییه هیچ هزینه‌ای دریافت نمی‌شود و لازم نیست که در ابتدا هزینه‌ای پرداخت کند.

پس از اینکه اجراییه برای صادرکننده چک بی‌محل ابلاغ شد، 10 روز مهلت دارد که اقدام به پرداخت چک کرده و یا با دارنده برای پرداخت آن توافق کند.

در صورتی که پرداخت یا توافق کرد، هیچ هزینه‌ای از آن ها دریافت نخواهد شد.

امّا اگر در این مهلت صادرکننده هیچ اقدامی نکرد؛ 5% از مبلغ چکی که برای آن اجراییه صادر شده، کسر و به خزانه واریز خواهد شد.

لازم به ذکر است که اگر صادرکننده در مهلت 10 روزه اقدامی برای پرداخت وجه چک نکند، اموال او برای توقیف شناسایی شده و توقیف می‌شود تا دارنده از طریق آن وجه خود را دریافت نماید.

صدور اجراییه در زمان کوتاه

مهم‌ترین مزیتی که مراجعه به اداره ثبت برای شکایت از صادرکننده چک بی‌محل دارد؛ این است که در همان آغاز به مسئله رسیدگی می‌شود و نیازی به طی کردن مراحل رسیدگی مقدماتی ندارد.

مجازات چک برگشتی

همانگونه که همه می‌دانند؛ صدور چک بی‌محل مجازات دارد و اگر کسی چک برگشتی در دست داشته باشد، می‌تواند علیه صادرکننده شکایت کیفری مطرح کند.

در این راه کمک گرفتن از وکیل جهت چک برگشتی بسیار کارآمد خواهد بود.

بر اساس ماده 7 قانون صدور چک؛ اگر صادرکننده چک بی‌محل صادر کند، مجازات خواهد شد.

میزان مجازات صادر کننده برای صدور چک بی‌محل بر اساس مبلغ آن متفاوت است.

این مجازات به شرح زیر خواهد بود:

•  در صورتی که مبلغ مندرج در چک کمتر از ده میلیون (10.000.000) ريال باشد، صادرکننده به مجازات شش ماه حبس محکوم می‌شود.
•  اگر مبلغ درج شده در چک از ده میلیون (10.000.000) ریال تا پنجاه میلیون (50.000.000) ریال باشد، صادرکننده به حبس از شش ماه تا یک سال محکوم می‌گردد.
•  چنانچه مبلغ مندرج در چک بیشتر از پنجاه میلیون (50.000.000) ریال باشد، صادرکننده چک بی‌محل به مجازات حبس از یک سال تا دو سال و همچنین ممنوعیت از داشتن دسته چک به مدت دو سال محکوم می‌شود.

قابل توجه است که اگر صادرکننده چندین چک بی‌محل صادر کرده باشد، مجموع مبالغ مندرج در چک‌ها ملاک عمل قرار می‌گیرد.

حکم جلب چک برگشتی

در این بخش قصد دارم تجربیات خودم را به عنوان یک وکیل چک برگشتی در تهران در خصوص اخذ حکم جلب چک برگشتی با شما به اشتراک بگذارم.

به طور کلی همگی به این امر واقف هستید که صدور چک بی‌محل جنبه کیفری داشته و دارنده اگر در مواعد قانونی اقدام به طرح شکایت کند، می‌تواند حکم جلب صادرکننده چک بی‌محل را بگیرد.

دارنده برای آنکه بتواند حک جلب صادرکننده را بگیرد، لازم است در مواعد قانونی اقدامات لازم همچون برگشت زدن چک و طرح شکایت کیفری را انجام دهد.

دارنده تا 6 ماه از برگشت زدن چک مهلت دارد که اقدام به طرح شکایت کیفری کند. چنانچه صادرکننده اقدامی برای پرداخت وجه نکرد، می‌توان حکم جلب او را گرفت.

دفاع در برابر چک برگشتی

زمانی که دارنده اقدام به طرح شکایت کیفری علیه صادرکننده می‌کند، صادرکنننده می‌تواند از خود دفاع کند و ادعا کند که چک فاقد وصف کیفری است.

البته برای این ادعای خود باید دلیل نیز بیاورد تا ثابت شود.

به موجب اصلی که در حقوق وجود دارد؛ اثبات دعوا به عهده مدعی است و در ادعای کیفری نبودن چک، این صادرکننده است که مدعی محسوب می‌شود، بنابراین باید برای ادعای خود دلیل بیاورد.

یکی از راه‌هایی که مدعی یا صادرکننده می‌تواند ثابت کند چک فاقد وصف کیفری است، زمانی است که ثابت کند چک در تاریخی زودتر از تاریخ مندرج در آن تنظیم شده است.

به عبارت دیگر ثابت کند که چک به صورت وعده دار و موجل صادر شده است.

در ماده 13 قانون صدور چک آمده است که برای شکایت کیفری، چک باید به تاریخ روز صادر شده باشد. پس به روز نبودن تاریخ صدور چک، به معنای فاقد وصف کیفری بودن آن است.

صادرکننده برای اثبات ادعای خود مبنی بر حال نبودن چک برگشتی، می‌تواند آن را به کارشناس خط ارجاع دهد.

کارشناس خط نیز زمان نگارش تاریخ را بررسی می‌کند و می‌تواند تا حد زیادی واقعیت را تشخیص دهد.

صادرکننده همچنین می‌تواند به نحوی ثابت کند که در تاریخ چک اصلاً نمی‌توانسته دارنده را ملاقات کند و به عنوان مثال در آن تاریخ در شهر دیگری مسافر بوده است.

ادعای دیگری که صادرکننده می‌تواند بکند تا چک فاقد وصف کیفری شود، این است که مدعی شود چک را بدون تاریخ تحویل دارنده داده است.

بنابراین در صورتی که دارنده خود تاریخ چک را نوشته باشد؛ صادرکننده می‌تواند با توجه به راهنمایی‌هایی که از یک وکیل خوب برای چک برگشتی گرفته، موضوع را برای اثبات به کارشناس خط ارجاع دهد.

توصیه می کنم برای تشخیص صحیح استراتژی قانونی نحوه دفاع در برابر چک برگشتی، حتماً با یک وکیل چک برگشتی در تهران یا شهری که ساکن آن هستید، مشورت کنید.

ماحصل این مشورت می‌تواند برای شما بسیار مفید باشد تا بتوانید ثابت کنید چک فاقد وصف کیفری است و از بند مسئولیت کیفری رها شوید.

در صورتی که با مطالعه کامل و دقیق این مقاله همچنان برای شما کاربر محترم آسا وکیل سؤال و یا ابهامی وجود دارد و یا نیاز به درخواست وکالت دارید، می توانید جهت رزرو وقت مشاوره حضوری و یا تلفنی تماس بگیرید.