-
مدرسه میهمان باکو-2015
مدیر دوره : امید
کاموری
مدرس: کسپر
اکس
آذربایجان
گذشته ای متنوع دارد، کشوری در پیوندگاه شرق و غرب که بارها انواع اشغال را
از سر گذرانده و دائما در حال تغییر مسیر و تکامل همپای قدرت های رو به رشد منطقه
ای بوده است.
این مساله در سالهای پیشین
با تاسیس دولت آذربایجان به ثباتی نسبی رسید، که به شکل گیری تدریجی هویتی ملی
برای اکنون و آینده آذربایجان منجر شده است. با وجود پروژه های متعدد در حال ساخت
که همگی تحت تاثیر ثروت تازه بدست آمده از فروش نفت و گاز بوده اند، عزم و اراده
ای خاص برای خلق یک آذربایجان جدید وبرجسته کردن این کشور در میان کشور های منطقه
به چشم می خورد.
همچون سایر کشور های منطقه
که از این سطح و سرعت رشد و توسعه برخوردار هستند، چنین آهنگ رشدی در آذربایجان از
ارتباط کمی با گذشته برخوردار است و پیوند محمکی با سنت ها و صنایع برامده از
فرهنگ غنی و تاریخی آنها برقرار نمی کند.
با نگاه به حجم زیاد سرمایه
گذاری هایی که اخیرا به سمت توسعه کشور سرازیر شده اند، به نظر می رسد اکنون زمانی
مناسب برای ارزیابی مجدد شیوه فکری حاکم بر توسعه کنونی کشور آذربایجان است، تا
بدینوسیله بتوان آینده ای را تضمین کرد که بر پایه های میراث گذشته بنا شده است.
از آغاز قرن حاضر تا کنون،
بحث های بسیاری راجع به محو پیشینه معماری بومی و سنتی جوامع مطرح شده اند، مدرسه
معماری میهمان (ای-ای) در باکو با
در نظر گرفتن این حقایق به جستجو و گسترش راهبرد هایی برای فهم هویت آذری و
تثبیت و بکار گیری این راهبرد ها در آینده این کشور می پردازد.
این مجموعه کارگاه ها، با
بازدید پروژه های نمادین و برجسته تازه اخیر مانند مرکز حیدر علی اف و برج های آتش
آغاز، و با تلاش برای تشریح
و باز خوانی این پروژه ها ادامه یافت، که طی آن بکار گیری المان های معماری سنتی
برگرفته از بنا های تاریخی در اطراف باکو در این ساختمان ها تصور و تمرین می
شد. در این دوره از تفکر میان رشته ای و
ابزار چند رسانه ای که در طراحی و اجرا کاربرد دارند استفاده می شد، که دست
یابی به مهارت های متنوع طراحی و ساخت را ممکن می ساخت.
کارگاه های مدرسه معمار AA در
باکو پذیرای دانش آموزان، فارغ التحصیلان دانشگاهی، هنرمندان و هر کس که می توانست
به نوعی در پیشبرد موضوع کارگاه های نقشی داشه باشد بود. ما
در این دوره مسایل بومی را جهانی، و جهانی را بومی کردیم تا باکو و یارات به مراکز
منطقه ای برای تفکر و تحقیق و مطالعه در باب هنر و معماری بدل شوند.
به شیوه دوره های دیگر
مدرسه AA نمایشگاهی
از کارهای انجام شده در انتهای دوره برگزار شد که بخشی از یک برنامه آموزشی-فرهنگی
پابرجای وسیعتر در یارات بود.
مدرسه مهمان تهران-2014
مدیر دوره: امید کاموری
مدرس: سارا شیخ اکبری
ماشین های شهری درجه سه
گروه یک: سیستم های انعطاف
پذیر مقاوم
کمبود فضای شهری مناسب از
لحاظ فرهنگی و اجتماعی بدان معنی است که فضای شهری دیگر واجد معنایی که سابقه بوده
نیست. تصاویر میدان ها و پلازا های باز که در آنها مردم برای معاشرت اجتماعی،
تبادل ایده ها و تجارت گرد هم می آمدند تقریبا از چشم انذاز شهری معاصر محو شده
اند؛ این مهم به فضا های شهری خالی و بی روح انجامیده .
در این دوره از مدرسه میهمان AA در تهران، گرد هم امدیم تا کیفیت فضا های عمومی را
بسنجیم. دانش آموزان به درگیری مستقیم با شهر به منظور درک محدودیت ها و کمبود های
واقعی تشویق می شدند. این مشاهدات در ادامه ثبت، و با کمک مجموعه ای ابزار مثل
ترسیم ها ، نمودار ها ، تهیه نقشه بر مبنای داده ها و عکس و ویدئو بررسی و تحلیل
می شدند.
سپس مفهوم "ماشین"
(دستگاه) ، به عنوان وسایلی واجد شرایط فضایی، از طریق مطالعه سیستم مواد و مصالح
تطبیق پذیر مورد بررسی قرار گرفت، و رفتار مصالح و کاربرد آنها به عنوان ابزاری
برای کشف ویژگی های مثبت نظام مند در آنها مطالعه شد، که به ما امکان به چالش
کشیدن، زیر سوال بردن و خلق محیط های شهری بهتر در عرصه شهری را می داد.
این استودیو طراحی بر منطق
حاکم بر پویش، تولید و نصب و ساخت نظام مند اجزا متمرکز بود؛ با در نظر
گرفتن این فرض که داده های مربوط به کوچکترین عضو، هوش جمعی کل سیستم را تحت تاثیر
قرار می دهد.
ایده "جزء موثر در
طراحی و تولید" از قدیم به محدودیت های مروبط به مواد و صالح در یک منطقه و
شرایط محیطی و اجتماعی آن وابسته بوده است. ما به جستجو برای بکارگیری این مفهوم
در سیستم های طراحی شده مان پرداختیم تا از این طریق نظام های جزء جزء ی بسازیم که
به ساخت سنتی محلی و هوش مواد و مصالح وابسته است.
هدف
ساخت نمونه های معمارانه در مقیاس بزرگ بود که این کار در پاسخ به شراطی خاص سایت
انجام می شد. با مد نظر داشتن مسائلی مانند مقیاس، سازه، هندسه و ارتباطات و نیز
از طریق بکارگیری رویکردها، قوانین و شیوه های ساخت و سرهم سازی کم تر توسعه یافته
ساده و "انالوگ" در طراحی، شکاف میان انتزاع و به حقیقت
پیوستن یک طرح کمرنگ تر شد. این استودیو بدنبال گسترش محدوده هایی در طراحی بود که
پیش تر توسط سیستم های جزء محور فتح شده بودند، که در نهایت می توانست به سیستم
هایی ترکیبی خلق شده بیانجامد، که در آن نقاط قوت یکی ، با دیگری ترکیب می شود.
گروه دو: پلاست/الاست- ــيک
مدیر دوره: امید کاموری
مدرس: کارلس سالا
این استودیو به کشف مشخصه
های بنیادین الاستو-پلاستیسیته نهفته
در مواد و مصالح می پرداخت. دانشجویان تا حد امکان بیشترین بهره و آزمایش را در
مواجهه مصالح انجام می دادند، تا به فهمی از محدودیت ها و نقاط آسیب پذیری مصالح
برسند که در آنها، مواد مورد نظر از حالت الاستیک بازمانده، به حالت پلاستیک می رسد. فهم
این محدودیت ها به ما این اجازه را می داد که بیشترین بهره را از ویژگی های مصالح
و رفتار های آنها در هر مرحله ببریم.
مواد مورد نظر با ماندن در
حدود الاستیک، رفتاری برعکس پذیر را از خود نشان می دهند، که توانایی واکنش در
موقعیت های خاص و بازگشت به موقعیت ابتدایی را به آنها می دهد. در مقابل هنگامی که
این محدودیت ها از سر گذرانده شدند، مواد پلاستیسیته می شوند، و حالات ریخت شناسی
آنها برگشت ناپذیر خواهد بود.
با توجه به آنچه گفته شد
دانشجویان مصالح را از دید ویژگی های الاستو-پلاستیسیته آنها بررسی می کردند؛
بررسی و مطالعه این چنین این امکان را فراهم می کند که منطق های ایجاب کننده برای
بررسی آگاهانه رفتار ماده در جریان یک رویکرد نظام مند در طراحی را در اختیار آنها
قرار می داد. دانشجویان با شناخت وضعیت مقیاس و هندسه مصالح، شروع به بکارگیری
پیچیدگی های رفتاری آنها کردند، به گونه ای که به کشف ویژگی های نهفته و بالقوه در
عملکرد مواد در مطالعه طراحی آنها ختم شود.
این رویکرد موقعیت های متعدد
مناسبی را خلق می کرد که در آنها توسعه طراحی از منظر وضعیت به خصوص
سایت بررسی می شد، و این مهم منجر به خلق
"ماشین های شهری" می گشت. برای مثال یک کنش ورودی خاص ممکن است واکنشی
آگاهانه از سیستم دریافت کند (واکنش الاستیک) که در صورت تکرار شروع به پلاستیسیته
شدن کرده و در نتیجه تبدیل شدن این رفتار به الگوی ثابت می شود. دانش آموزان
مطالعه سایت را آغاز و از این طریق رابطه میان ویژگی های ذاتی سیستم و محرک های
خارجی احتمالی آن را مورد مطالعه و آزمایش قرار دادند، تا بدینوسیله مطالعه طراحی
خود را به سمت کاربران، یا به سمت شرایط محیطی منعطف کند.
سیستم های مورد نظر در این
مرحله به سایت مشخص اشاره داشتند و در نتیجه آغازگر جستجو برای هدفی ملموس از طریق
درگیر کردن کاربران، یا پاسخ سیستم به محیط بودند. دانشجویان در نهایت با ساخت
نمونه های حقیقی در مقیاس 1:1 ، که دربر گیرنده کارگاه دو هفته ای مربوطه بود به
کار خود پایان دادند.
مدرسه مهمان تهران-2013
مدیر
دوره: امید کاموری
مدرس:
جورجه استوجانوویک و میلوتین سروویک
"رایانش آناتومی تهران"
گروه یک
تهران،
پایتخت ایران در این دوره به عنوان بستری برای پروژه های تحقیقی با محوریت طراحی
دیجیتال در نظر گرفته شد، که طی آن آناتومی دائما در حال دگردیسی این شهر در دوران
معاصر مورد کند و کاو قرار می گیرد.
مشکل
تهران، همچون برخی شهر های رو به رشد، دشواری در کنترل و مدیریت روند و سرعت رشد
شهر است، پدیده ای که با آلودگی اب و هوا، نابودی اراضی حاصلخیز، و کاهش کیفیت فضای عمومی عوارض جانبی
مهمی را به شهر تحمیل می کند. پرسشی که مطرح می شود این
است که نقش معماری در اصلاح شرایط کنونی شهری مانند تهران چیست؟، و چگونه می توان
مسیر این تحولات در محیط های انسان ساخت که تحت اقتصاد، فرهنگ، اجتماع و
عوامل متعدد دیگر هستند را به سمت نتایج سودمند هدایت کرد؟.
این
کارگاه بر آن بود که راه هایی برای تحقیق، فهم و کنترل روند ساخت و ساز شهری
همزمان و کلاف درهم رشد شهری تهران بیابد، که از این طریق روش شناسی سنتی برنامه
ریزی را کنار گذاشته، و این شکل از توسعه را به سمت مکانیسم های خود-هدایت شونده و
ارگانیک ببرد.
مطالعات
این گروه بر مبنای ابعاد اساسی درگیر در تحول منظر شهری در حال توسعه مانند:
ترافیک، آلودگی، مدیریت پسماند، توزیع آب، مردم شناسی، فضای عمومی و تراکم ساخت و
ساز صورت گرفت. این مطالعات با کمک داده های بدست آمده از سایت شهری، پایگاه های
اینترنتی و تحلیل های ناشی از مشاهده و تحقیق مستقیم انجام شدند.
کار
در این دوره با تولید طرح های شماتیک نشان دهنده روابط پارامتریک بین پدیده های
مشاهده شده آغاز، و سپس در قالب تولید و ساخت مدل های فیزیکی انتزاعی از داده ها
برای فهم و نمایش هرچه بهتر ماهیت تغییر فیزیکی شهر ادامه یافت. تجربه های طراحی
این گروه با هدف رسیدن به شکل کاری سیال معماری خاص انجام شد، که این هدف با
استفاده از مدل های نمونه متعدد از ساخت و سازماندهی جنبه های متعدد محیط ساخته
شده شهری محقق می شد.
نقطه
عزیمت مطالعات بر آثار تاریخی سه هنرمند زن امریکایی بنا شد، گرترود گلد اسمیت،
اوا هسه و میترا شاندل، هنرمندانی که تقریبا همزمان روی ترکیبات فضایی انتزاعی که
نشان دهنده تطبیق پذیری فضایی المان ها، در هم تنیدگی فعالیت های محیطی و انسانی،
و ظرفیت خود-تعریفی بودن یک سازه بودند.دانش بدست آمده سپس در جهت توسعه ابزار های
مشاهده ای برای طراحی و مطالعه مسائل پیچیده شهری از طریق رایانش و طراحی دیجیتال
به کار گرفته شد.
مدیر
دوره: امید کاموری
مدرس:
امید کاموری ، اشکان صادقی
"فانیسم":
آینده آنقدر هم خاکستری نیست !
گروه دو
"فانیسم"
هرچیزی است که الهام بخش لذت و امید در زندگی شخصی یا به زندگی دیگران می شود، این
مفهوم را می توان به تلاش ها برای بهتر کردن دنیا نسبت داد. فانیسم یک فلسفه است،
یک سرخوشی که پایدار اما هوشمندانه است. از ضد افسردگی ارزانتر و مفید تر
است.
ما
تاکتیک هایی را به کار گرفتیم که فضاهای بهتر و با کیفیت تری برای شهر تهران خلق
کند. توسعه پل بزرگراه صدر را فرصتی دانستیم برای جستجو و استحاله فضاهایی که در
نتیجه این توسعه شهری ایجاد شده اند، با فعال سازی آنها برآن بودیم که این اعضای
جدا مانده از شهر را دوباره به شهر بازگردانیم.
ابزار
های ما بجز دانش و مطالعه، طنز، سرخوشی، کنایه، خاطرات و بازیگوشی را نیز شامل می
شد.
فعالیت
این گروه به دوقسمت تقسیم شد. هفته اول سعی بر آن بود که از طریق ابزار ساده، در
واکنش به آنچه در حال رخ دادن در محل پروژه صدر بود، چیدمان هایی در محل سایت اجرا
کنیم که هر چیزی از جمله نور خورشید، جریان هوا و نقاط دید را به سایتی باز می
گرداند که از نخاله های ساختمانی بد منظر و زباله پر بود.
هدف
این گروه رسیدن به بیانه ای انتقادی در مورد سایت و شرایط کنونی آن در انتها بود.
این
چیدمان ها پایه های طرح های پیشنهادی را تشکیل می دادند که تک کاربردی بودن
زیرساخت های شهری این چنینی را زیر سوال می برد، فعالیت های انجام شده در این دوره
بر مبنای مطالعه پیشینه ای صد ساله از پروژه های مشابه شکل گرفته بود، و شامل طرح
های پیشنهادی منحصر به فردی می شد که رویکرد کنونی را به تغییرات بنیادین تشویق می
کرد. هدف غایی همواره ایجاد مکالمه ای سازنده در برخورد با چنین پروژه های بوده
است.
مدرسه
میهمان تهران-2011
مدیر
دوره: امید کاموری
ساخت
پیچیدگی های ساده!
در
سال های اخیر ایران به عنوان نقطه اتصال تجاری و فرهنگی در خاور میانه مطرح شده
است. این کشور با وجود پیشینه غنی معماری اش همیشه زمین حاصلخیزی برای مطالعه و
کند و کاف در باب موضوعاتی متعدد از ساخت گرفته تا شهری سازی بوده است.تهران،
پایتخت ایران، به آزمایشگاهی بزرگ برای تولید فرهنگی معاصر در معماری تبدیل، و
اخیرا متحمل تغییرات شگرفی در زیرساخت ها و محدوده های شهری اش شده است تا پذیرای
این تغییرات باشد.
در
این دوره، در ادامه دوره نخستین مدرسه معماری AA در سال 2010، به بازنگری در موضوع محوری دوره پیشین
پرداختیم.
و
یک بار دیگر به جستجو و گسرتش اصول تفکر الگوریتمیک از طریق ساخت نمونه های
آزمایشی فیزیکی در ابعاد 1:1 پرداختیم. روش ها و فن آوری های ساخت سخت-آسان پایه
های این کند و کاو را تشکیل می دادند. مطالعات مورد نظر در ادامه به سازه های و
استراتژی های معینی تبدیل می شدند که مکان های متروکه را اشغال می کنند. در این
سناریو، برای استخراج سیستم هایی که بتوانند عملکرد و تناسب بهتری داشته باشند، ما
نیازمند در نظر گرفتن پارامتر های پیچیده بیشتری بودیم.
با
ارجاع به عمارت دومینو ی لوکوربوزیه و انعطاف پذیری موجود در آن، سعی بر فهم روش
های ساخت پیچیده-ساده موجود در دل سازه های تاریخی ایران، و درک چگونگی تاثیر آنها
بر ساخت و طراحی پروژه های واقعی در دنیای امروز داشتیم.
مدرسه
میهمان تهران-2010
مدیر
دوره: امید کاموری
ساخت
سادگی های پیچیده!
مدرسه
تابستانی AA در
تهران در سال 2010، نخستین دوره از مدرسه میهمان AA در تهران، و از اولین کارگاه های آموزش، تحقیق و
ساخت در معماری ایران بود.
این دوره پتانسیل های طراحی الگوریتمی را از منظر ساخت و
طراحی المان های ساده مورد بررسی قرار داد. یک الگوریتم که از طریق بکار گیری
متناوب قوانین ساده و شفاف، ترکیبی از سادگی و پیچیدگی پدید می آورد.
ابزار
طراحی دیجیتال/غیر دیجیتال امکان طراحی هندسه های غیر عمودی را به ما داده اند. در
جستجوی دستیابی به این ابزار اقتصادی، بازنگری روش های سنتی ساخت و نصب و راه
اندازی سنتی حیاتی است. با این حال معماری معاصر بیشتر به سمت بکار گیری پیچیده
اجزا برای خلق فضاهای نرم و به شدت متغیر متمایل بوده است. بسیاری از این استفاده
ها در کاربرد و جذب محصولات و بنا های ساخته شده ضعیف و ناکام عمل می کنند. از
این رو طراحی دیجیتال اغلب بیشتر بدین کار می آیند تا اینکه در جایگاه احتیاج و
ضرورت در تولید دیجیتال به کار گرفته شوند. با این حال این رویکرد در ذات تحسین بر
انگیز است، اما معمولا در بستر پرسش های پراگماتیک و فراگیر تری که همواره مبتلابه
معماران و طراحان-چه در کشور های صنعتی و چه در کشور های توسعه نیافته- بوده اند،
از کارایی مناسب برخوردار نبوده اند.
با
این حال، کمبود یا فقدان ابزار به روز و نوین نباید به معنای ختم چنین جست و جویی
باشد. عصر دیجیتال در ها را به سوی گونه ای جدید از فلسفه طراحی در حیطه توانایی
انسان در شکل دادن، درک، مدیریت و القای هدف طراحی گشوده است. تغییر صورت گرفته در
این پارادایم نه تنها در ابزار بکار گرفته شده، که در "روند" خلق و روش
شناسی کانسپت محور مورد نیاز برای طراحی های پروسه محور ریشه دارد.
این
کارگاه به عنوان پیشگاه طراحی دیجیتال در ایران برآن بود که با بکارگیری راه
حل های ساده با کمترین تکنولوژی، دموکراتیک و قابل دسترس برای همه ،آموزش و
بکارگیری مقدمات طراحی هوشمند را محقق سازد.