شهر دبی در فروردین ماه ۱۴۰۰ ، نخستین شهری در خاورمیانه است که اکسپوی جهانی در آن برگزار می شود . در اهمیت اکسپو باید گفت که بعد از جام جهانی و المپیک سومین رویداد بزرگ جهانی است که پیش بینی میشود ۲۵ میلیون نفر در طول شش ماه برگزاری از این رویداد بازدید کنند. هدف اکسپو آشنایی مردمان کشورهای مختلف با فرهنگ و پیشرفت های تکنولوژی یکدیگر و ایجاد گفتگو و همدلی میان آنان است؛ که با برپایی پاویون هایی از کشورهای شرکت کننده شکل می گیرد.
ایران در سال 2015 و در بحبوهه مذاکرات اتمی که منجر به امضای برجام شد با یک پاویون اختصاصی در اکسپوی میلان شرکت کرد در آن سال ساخت پاویون ایران ۶ میلیون یورو هزینه در برداشت که حدودا همین مقدارنیز برای بودجه جاری ۶ ماه برگزاری اکسپو هزینه گردید .
برگزاری اکسپوی جهانی در سالهای اخیر با انتقادات بسیاری از سوی معماران و فعالان محیط زیست و همچنین فعالان اجتماعی روبرو شده است . از جمله این انتقادات ساخت بسیار پر هزینه پاویون ها و بهره برداری بسیار کوتاه مدت شش ماهه از آنهاست. همچنین از حمل و نقل ۲۵ میلیون نفر و میزان کربن مصرف شده برای انتقال این تعداد مسافر و ایجاد زیر ساخت هایی که پس از اکسپو بدون استفاده رها میشوند بسیار انتقاد شده است. طبق تحقیقات یک نهاد مدنی مستقل در اروپا، هزینه انجام شده در اکسپوی میلان 2.5 میلیارد یورو برآورد شده که برای ریشه کنی بی سوادی در آفریقا کفایت می کرد. همچنین با هزینه دفع زباله و مصرف انرژی در اکسپو میلان برق دایم ۵۰ میلیون نفر را میتوان تامین کرد.
از سوی دیگر فعالان اجتماعی به تبعیض دسترسی به اطلاعات در اکسپو اعتراض دارند. در واقع این اطلاعات تنها در دسترس درصد ثروتمندی از جامعه جهانی که امکان مسافرت و بازدید از اکسپو را دارند قرار دارد و امکان تساوی در دسترسی به اطلاعات در اکسپو نادیده گرفته می شود. فعالان احتماعی اعتقاد دارند اگر همین هزینه در بستر اینترنت انجام شود علاوه برعدالت اجتماعی در دسترسی به اطلاعات تعداد مخاطبین اکسپو بسیار بیشتر خواهد بود.
لیکن گروه فرانسوی برگزار کننده اکسپو های جهانی بدون توجه به این انتقادات کماکان به ترویج پارادایم قرن نوزدهمی اکسپو در سطح جهانی میپردازد و بر اجرای اکسپوی جهانی به سیاق کلاسیک خود اصرار دارد.
این روزها در ایران شاید در شرکت نمایشگاه های بین المللی به عنوان مجری اکسپو ویا در میان معماران بحث بر سر چگونگی شرکت در اکسپوی دبی مطرح باشد اینکه چگونه به طرح نهایی پاویون ایران برسیم و چه مراحلی را باید طی کنیم. لیکن این یادداشت به بحث پیرامون چرایی شرکت در اکسپو میپردازد که بیشتر از طرف دستگاه دیپلماسی بایستی مورد توجه قرار گیرد.
مطمینا دولت درک میکند که کشوربه اجباردر شرایط پسا برجام قرار گرفته است و نیاز دولت به فراخواندن مردم به مقاومت و استقامت در این دوران بایستی به وسیله همدلی دولت با مردم تقویت گردد. نزدیک ترین سویه ها و نشانه های همدلی دولت میتواند حذف هزینه کرد بودجه در جاهای بی اثر یا کم اثر یا مصرف هوشمندانه بودجه باشد.
مسلما تمامی نکات مثبتی که در شرکت ایران در اکسپو نهفته است بارها گفته شده و شناختن فرهنگ ایران به جهانیان و ایجاد باب گفتگو همیشه برای ایران لازم و مفید بوده است . لیکن در فضای اجتماعی - سیاسی که جامعه فشار اقتصادی را در تمامی سطوح تجربه میکند به نظر میرسد شرکت ایران در اکسپو میتواند همدلانه مورد تردید قرار گیرد و به گزینه های بهتری برای اینگونه خرج کرد اندیشید.
چندی پیش وزیر آموزش و پرورش در مصاحبه ای فرمودند با توجه به اعتباری که دولت و آموزش دارد حذف بخاری از مدارس تا هفت، هشت سال دیگر، ممکن نیست.
120 هزار کلاس آموزش و پرورش سیستم گرمایشی استاندارد ندارد. این تعداد کلاس درس حدود ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار دانش‌آموز را در خود جای داده است. اگر قیمت هر بخاری استاندارد ششصد هزار تومان باشد با هزینه پاویون ایران در میلان میشد تمام این ۱۲۰ هزار کلاس درس را استاندارد کرد و با هزینه احتمالی پاویون ایران در اکسپوی دبی نیز . گاهی مسيله همدلی تنها انتخاب درست اولویت هاست.