معماران معاصر ایران, اتووود - بزرگترین سایت معماری
ثبت نام عضو جدید ایمیل آدرس: رمز عبور : رمز عبور را فراموش کردم

به جامعترین سامانه ارتباطی و اطلاع رسانی معماران معاصر ایران خوش آمدید خانه |  ثبت نام |  تماس با ما |  درباره ما |  قوانین سایت |  راهنما |  تبلیغات




موضوعـات مــعـماری
معماری و دیگر حوزه های فکر   - 1706
20 بنا که هرگز ساخته نشد   - 17
منظر شهری   - 1591
پداگوژی انتقادی   - 17
طراحي داخلي   - 1166
کارگاهْ مسابقه قوام الدین شیرازی   - 16
نظریه معماری   - 1131
شهرهای در حرکت   - 15
سازه های شهری   - 1080
مسابقه مرکز اجتماعی شهر صدرا   - 15
تکنولوژی ساخت   - 1072
معماری بایومورفیک   - 15
معماری حوزه عمومی   - 1062
سینما ـ طراحی صحنه ـ معماری   - 15
مرزهای معماری   - 1047
رابرت ونتوری در بیست و پنج روایت   - 15
نگاه نو به سكونت   - 915
اینستالیشن های شهری   - 14
المان شهری   - 868
ویلا ساوا ـ لوکوربوزیه   - 14
نظریه شهری   - 835
معماری و غذا   - 13
معماری و سیاست   - 802
فیلم پارازیت ساخته بونگْ جونْ هو   - 13
معماری مدرن   - 776
معماری و دشت   - 12
معماری پایدار   - 744
معماری خاورمیانه   - 11
کلان سازه   - 731
ده کتاب که هر معمار باید بخواند   - 11
روح مکان   - 670
معماری خوانی   - 10
آینده گرایی   - 660
ده پروژه کمتر شناخته شده لوکوربوزیه متقدم   - 10
معماری منظر   - 628
کنگو کوما ـ استادیوم ملی توکیو   - 10
برنامه ریزی شهری و منطقه ایی   - 624
کلیسای رونشان ـ لوکوربوزیه   - 10
آرمان شهرگرایی   - 587
بی ینال ونیز   - 10
طراحی صنعتی   - 575
درس گفتارهای اتووود   - 10
معماری تندیس گون   - 570
معماری و انسان شناسی   - 10
توسعه پایدار   - 566
فمینیسم   - 9
معماری شمایل گون   - 556
معماری و فضای زیرساخت های نرم   - 9
منتقدان معماری   - 556
اتوره سوتساس به روایت آلیس راستورن   - 9
نوسازی و بهسازی بافت های شهری   - 545
مسابقه دانشجویی اتووود ـ دوردوم. مسابقه دوم   - 9
معماریِ توسعه   - 517
ده زن برتر تاریخ معماری مدرن   - 9
باز زنده سازی   - 494
لیوینگ آرکیتکچر   - 9
هنر مدرنیستی   - 437
معماری تخت جمشید   - 8
معماری یادمانی   - 390
معماری بلوک شرق ـ جهان در حال محو شدن   - 8
طراحی نئولیبرال   - 387
شارلوت پریاند به روایت آلیس راستورن   - 8
معماری سبز   - 385
مسابقه دانشجویی اتووود ـ دوردوم. مسابقه اول   - 8
تغییرات اقلیمی   - 371
تز 1400   - 8
معماری ارزان   - 363
معماری آمریکای جنوبی   - 8
تراشه های کانسپچوال   - 359
معماری و جنگ   - 7
معماری پست مدرن   - 352
طراحی و ضایعات به روای آلیس راستورن   - 7
معماری محدود   - 333
ردلف شیندلر به روایت الیس راستورن   - 7
بنای محدود   - 323
گونتا اشتلزل به روایت آلیس راستورن   - 7
گرمایش زمین   - 317
مینت د سیلوا به روایت آلیس راستورن   - 7
معماری محلی   - 308
جنبش "جانِ سیاهان مهم است" و مسئله‌ی طراحی به روایت آلیس راستورن   - 7
اتووود کلاسیک   - 304
ریچارد نویترا به روایت آلیس راستورن   - 7
محوطه سازی   - 295
طراحی در زمانه بحران به روایت آلیس راستورن   - 7
معماری تجربی   - 285
کارلو اسکارپا به روایت آلیس راستورن   - 7
بدنه سازی شهری   - 277
عبور از مرحله جنینی   - 7
کتابخانه ی اتووود   - 276
معماری مصر   - 7
اقتصادِ فضا   - 274
منبع شناسی اتووود   - 7
معماری انتقادی   - 272
پاویون ایران ـ بی ینال ونیز 2016   - 7
معماری ـ سینما   - 268
رقابت مجتمع چندعملکردی شهید کاظمی قم   - 7
زنان و معماری   - 250
آلوار و آینو آلتو به روایت آلیس راستورن   - 7
فضای منفی   - 247
هشت کوتاه نوشته در مورد پوپولیسم   - 7
عکاسی   - 241
طراحی و پناهجویان   - 7
مسکن حومه شهری   - 237
آیلین گری به روایت آلیس راستورن   - 7
معماری های تک   - 235
باوهاوس به روایت آلیس راستورن   - 7
هنر انتزاعی   - 229
لوسی رای به روایت آلیس راستورن   - 7
گرافیک   - 215
مارسل بروئر به روایت آلیس راستورن   - 7
مسکن عمومی   - 209
چارلز رنه مکینتاش به روایت آلیس راستورن   - 7
طراحی مبلمان   - 208
باکمینستر فولر به روایت آلیس راستورن   - 7
معماری و فاجعه   - 199
طراحی در بازی و تاج و تخت به روایت آلیس راستورن   - 7
معماری فضای داخلی   - 185
سائول باس به روایت آلیس راستورن   - 7
معماری و رسانه   - 180
میس ون در روهه به روایت آلیس راستورن   - 7
مسکن روستایی   - 178
معماری و عکاسی به روایت آلیس راستورن   - 7
پروژه های دانشجویی از سراسر جهان   - 178
طراحی روی بام به روایت آلیس راستورن   - 7
معماری ژاپن   - 174
صد و بیست و یک تعریف معماری   - 6
معماری ایران   - 169
پنج پروژه لوکوربوزیه متاخر که هیچگاه ساخته نشدند   - 6
ترسیمات معماری   - 166
فرایند تکامل معماری مدرن هند   - 6
هنر گفت و گو   - 165
مسابقه ویلا 1400   - 6
بلندمرتبه ها   - 138
ورنر پنتون به روایت آلیس رستورن   - 6
اتووود ـ ایران معاصر   - 123
ده پرسش از دو معمار   - 6
معماری کوچک مقیاس   - 106
جنتریفیکیشن   - 6
ویرانه ها   - 104
معماری استرالیا   - 5
مدرنیته؛ از نو   - 98
زنان، آشپزخانه، مقاومت   - 5
معماری چین   - 97
گزارش فرانسویِ وس اندرسون   - 5
معماری آسیا   - 93
تناقض هاوپیچیدگی ها:تئوریهای پیچیدگیِ ونتوری وجیکوبز   - 5
معماری اروپا   - 91
اکنی استودیو   - 5
معماری مذهبی   - 90
کتاب هایی در باب یوتوپیا   - 5
معماری فاشیستی   - 89
رادایکالیسم ایتالیایی در سیزده روایت   - 5
معماران و چالش انتخاب معماری   - 87
شهرسازی کوچک مقیاس   - 5
معماری جنگلی   - 84
چهار یادداشت برای علی اکبر صارمی   - 4
اکسپو   - 83
اتومبیل در چهار روایت کوتاه از بری ریچاردز   - 4
ویروس کرونا و معماری   - 80
بلوپرینت   - 4
فیلوکیتکت   - 79
اتووودْ آبزرور   - 4
معماری و هنر انقلابی   - 79
شهر ژنریک و نامکان ها   - 4
گفت و گو با مرگ   - 79
اکسپوی دبی. 2020   - 4
معماری پراجکتیو   - 78
چالش های اخلاقی ریاضت ورزی در معماری به روایت پیر ویتوریو آئورلی   - 4
جهان علمیْ تخیلی   - 74
چگونه یوتوپیا در روسیه انقلابی مدفون شد   - 4
معماری هند   - 70
فرایند خلاقیت چهار پیشگام معماری مدرن   - 4
معماری دیجیتال   - 68
همه ما سایبورگ هستیم   - 4
پالپ نیوز ِ اتووود   - 68
فرهنگ کمپ به روایت سوزان سانتاگ   - 4
بحران آب   - 65
اختلال های تشخیصی معماران مدرن   - 4
مدارس معماری   - 65
معمای حبابی   - 4
معماری و نقاشی   - 61
معماری پساصنعتی   - 4
پداگوژی   - 60
معماری آفریقا   - 3
زاغه نشینی   - 57
اتووودْ باکسْ آفیس   - 3
معماری و روانشناسی   - 57
مدرنیسم هیپی   - 3
طراحی مُد   - 56
معماری مدارس   - 3
معماری کانستراکتیویستی   - 54
داریوش شایگان و هنر ایرانی   - 3
معماری و هوش مصنوعی   - 53
بازپس گیری حریم خصوصی مان به روایت آنا وینر   - 3
معماری و رنگ   - 53
ژان بودریار؛ شفافیت، ابتذال و آلودگی رابطه   - 3
معماری و ادبیات   - 52
فیلم پدر ساخته ی فلوریان زلر   - 3
آنتروپوسین   - 52
شش پروژه شاخص معماری پست مدرن   - 3
معماری بیابانی   - 50
اندیشیدن از مجرای پاسخ های کووید 19 با فوکو   - 3
معماری و آب   - 50
باشگاه مشت زنی   - 3
معماری اوایل قرن بیستم روسیه   - 47
رقابت آسمانخراش ایوُلو 2016   - 3
هنر روسیه   - 45
آینده کجاست؟ روایتی از رولینگ استون   - 3
طراحی در وضعیت پندمیک به روایت آلیس راستورن   - 45
لویی کان به روایت آلیس راستورن   - 2
باهاوس   - 44
اسمیتسن‌ ـ رابین هود گاردنز   - 2
جنبش متابولیسم   - 44
کودتایی که در مورد ان صحبت نمی کنیم   - 2
معماری و گیم   - 40
تعییرات زیست محیطی ـ انقلاب یا انهدام   - 2
معماری و سلامت   - 37
یوتوپیاهای سیاره ای . نیکیتا داوان با آنجلا دیویس و گایاتری اسپیواک   - 2
درگذشت زاها حدید   - 35
جودیت باتلر مارا به تغییر شکل خشم مان فرا می خواند؛ گفت و گویی با ماشا گِسِن   - 2
معمارْستاره ها به روايت اتووود   - 34
برج سیگرام چگونه جهانی شد؟   - 2
طراحی پارامتریک   - 34
زیستْ ریاضت و همبستگی در فضای اضطراری   - 2
اکسپو شانگهای 2010   - 33
فیس بوک، گوگل و عصر تاریک سرمایه داری نظارتی   - 2
معماری آمریکا   - 33
شهرهای پیشاصنعتی   - 2
معماری مجازی   - 31
رابرت نوزیک، یوتوپیا و دولت حداقلی   - 2
اکسپو میلان 2015   - 28
فیلم های اتووود   - 2
پاویون های سرپنتین   - 28
سایبرفمینیسم   - 2
معماری پس از یازدهم سپتامبر   - 25
معماری و کودک   - 2
معماری؛ خیر مشترک و امید اجتماعی   - 24
سایبورگ   - 2
معماری و کوه   - 23
سایبرنتیک   - 1
طراحی جزییات   - 23
نمایش های مد پرادا   - 1
معماری و آسمان   - 21
ان اف تی   - 1
جشن نامه اتووود   - 21
متاورس   - 1
زاها حدید از نگاه معماران ایرانی   - 21
فیلمْگفتارهای معماری و پداگوژی معماری   - 1
زنانِ معمارِ ایرانی و سقف شیشه ای در نوزده روایت   - 20
تابْ آوری دفاتر نوپای معماری   - 1
معماری ـ موسیقی   - 19
پیتر آیزنمن و خانه شماره یک به روایت روبرت سومول   - 1
شانزده کتاب برای ورود به جهان اِی آی و عصر آنتروپوسین   - 19
ده پرسش از هشت معمار   - 1
سینما به ترتیب الفبا به روایت هاوارد سوبر   - 18
چهل نکته در باب هایدگرْخوانی   - 1
فرهنگ نفت   - 18
شهرْخوانی با اتووود   - 1
پردیس ویترا   - 18

طــراحــــــــــــــان
آر ای ایکس   - 3
زیگموند فروید   - 19
آراتا ایسوزاکی   - 16
ژان بودریار   - 11
آرشیگرام   - 8
ژان نوول   - 22
آرکی زوم   - 6
ژاک دریدا   - 19
آلبرت پوپ   - 4
ژاک لوگوف   - 4
آلدو روسی   - 15
ژیل دلوز   - 34
آلفرد هیچکاک   - 5
سائول باس   - 7
آلوار آلتو   - 19
ساسکیا ساسن   - 9
آلوارو سیزا   - 9
سالوادور دالی   - 2
آن تینگ   - 4
سانا   - 5
آنتونی گائودی   - 28
سانتیاگو کالاتراوا   - 14
آنتونی وایدلر   - 5
سدریک پرایس   - 3
آنتونیو نگری   - 6
سو فوجیموتو   - 18
آنسامبل استودیو   - 2
سوپراستودیو   - 9
آنیش کاپور   - 8
سورِ فِهْن   - 6
آی وِی وِی   - 34
سوزان سانتاگ   - 10
آی/ تری   - 2
شاشونا زوبوف   - 4
اُ ام اِی   - 59
شیبیک و کریستوف   - 2
اتوره سوتساس   - 8
شیگرو بان   - 34
ادریان لابوت هرناندز   - 5
عبدالعزیز فرمانفرمایان   - 4
ادوارد برتینسکی   - 1
فدریکو بابینا   - 30
ادوارد سعید   - 17
فرانک گهری   - 50
ادوارد سوجا   - 10
فرانک لوید رایت   - 45
ادواردو سوتو دی مُرِ   - 18
فرای اوتو   - 10
ادولف لوس   - 9
فردا کولاتان   - 2
ارو سارینن   - 30
فردریک جیمسون   - 4
اریک اوون موس   - 14
فرشید موسوی   - 3
اریک هابسبام   - 2
فمیهیکو ماکی   - 4
استن آلن   - 4
فیلیپ جنسن   - 7
استیون هال   - 32
گابریل کوکو شنل   - 2
اسلاوی ژیژک   - 18
گایاتری چاکراوارتی اسپیواک   - 7
اسنوهتا   - 7
گرگ لین   - 7
اسوالد متیوز اونگرز   - 7
گونتا اشتلزل   - 1
اسوتلانا بویم   - 5
لئوپلد بانچینی   - 2
اسکار نیمایر   - 38
لئون کریر   - 2
اف او اِی   - 9
لبس وودز   - 26
ال لیسیتسکی   - 5
لوئیس باراگان   - 2
الیس راستورن   - 112
لوئیس مامفورد   - 1
اِم اِی دی   - 25
لودویگ لئو   - 3
ام وی آر دی وی   - 74
لودویگ میس ون دروهه   - 29
اماندا لِــوِت   - 4
لودویگ هیلبرزیمر   - 4
اورهان پاموک   - 4
لودویگ هیلبرزیمر   - 1
اویلر وو   - 9
لوسی رای   - 15
ایلین گری   - 9
لویی کان   - 39
ایوان لئونیدوف   - 4
لوییجی مورتی   - 1
بئاتریس کُلُمینا   - 10
لوییس بورژوا   - 8
بال کریشنادوشی   - 4
لُکُربُزیه   - 153
باک مینستر فولر   - 13
لیام یانگ   - 4
برنارد چومی   - 36
لینا بو باردی   - 4
برنارد خوری   - 2
مارتین هایدگر   - 32
برنو زوی   - 7
مارسل بروئر   - 7
بنیامین برتون   - 8
مارشال برمن   - 16
بوگرتمن   - 1
مانفردو تافوری   - 16
بی یارکه اینگلس   - 69
مانوئل کاستلز   - 3
پائولو سولری   - 4
ماکسیمیلیانو فوکسِس   - 10
پائولو فریره   - 2
مایکل سورکین   - 4
پاتریک شوماخر   - 3
مایکل گریوز   - 6
پال گلدبرگر   - 1
محمدرضا مقتدر   - 4
پرویز تناولی   - 2
مخزن فکر شهر   - 1
پری اندرسون   - 3
مـَــس استودیو   - 3
پل ویریلیو   - 28
معماران آر سی آر   - 5
پیتر آیزنمن   - 59
معماران مورفسس   - 16
پیتر برنس   - 5
موریس مرلوپنتی   - 2
پیتر زُمتُر   - 69
موشه سفدی   - 12
پیتر کوک   - 10
میشل سر   - 3
پیر بوردیو   - 5
میشل فوکو   - 59
پییر ویتوریو آئورلی   - 14
نائومی کلاین   - 5
تئودور آدورنو   - 7
نورمن فاستر   - 36
تادو اندو   - 13
نیکلای مارکوف   - 1
تام مین   - 13
هانا آرنت   - 10
تام ویسکامب   - 10
هانری لفور   - 24
تاکامیتسو آزوما   - 3
هانی رشید   - 5
توماس پیکتی   - 5
هرزوگ دی مورن   - 31
توماس هیترویک   - 31
هرنان دیاز آلنسو   - 18
تیتوس بورکهارت   - 2
هنری ژیرو   - 3
تیموتی مورتُن   - 2
هنریک وایدولد   - 1
تیو ایتو   - 25
هنس هولین   - 5
جاشوا پرینس ـ رامس   - 2
هوشنگ سیحون   - 14
جان برجر   - 2
هومی بابا   - 2
جان هیداک   - 7
واسیلی کاندینسکی   - 2
جف منن   - 2
والتر بنیامین   - 30
جفری کیپنس   - 3
والتر گروپیوس   - 18
جورجو آگامبن   - 8
ورنر پنتون   - 5
جوزپه ترانی   - 2
ولادیمیر تاتلین   - 13
جولیا کریستوا   - 2
ولف پریکس   - 1
جونیا ایشیگامی   - 7
ونگ شو   - 8
جیمز استرلینگ   - 1
ویتو آکنچی   - 12
جین جیکوبز   - 2
ویوین وست وود   - 6
چارلز جنکس   - 7
ک. مایکل هیز   - 2
چارلز رنه مکینتاش   - 7
کارلو اسکارپا   - 13
چارلز کوریا   - 15
کازو شینوهارا   - 2
چاینا میه ویل   - 4
کازیو سجیما   - 2
حسن فتحی   - 6
کالین روو   - 1
حسین امانت   - 3
کامران دیبا   - 13
خورخه لوئیس بورخس   - 2
کامرون سینکلر   - 11
داریوش آشوری   - 1
کریستفر الکساندر   - 2
داریوش شایگان   - 13
کریستین نوربرگ ـ شولتز   - 15
دانیل لیبسکیند   - 24
کریم رشید   - 5
دنیس اسکات براون   - 10
کلر استرلینگ   - 2
دورته مندروپ   - 3
کلود پَره   - 3
دیلرـ اِسکـُـفیدیو+رِنفرو   - 23
کنت فرمپتن   - 14
دیوید رُی   - 2
کنزو تانگه   - 10
دیوید گیسن   - 2
کنستانتین ملنیکف   - 3
دیوید هاروی   - 25
کنگو کوما   - 47
رابرت نوزیک   - 2
کوپ هیمِلبِلا   - 23
رابرت ونتوری   - 31
کورنلیوس کاستوریادیس   - 3
رُدولف شیندلر   - 7
کوین لینچ   - 7
رضا دانشمیر   - 5
کیانوری کیکوتاکه   - 1
رم کولهاس   - 119
کیتیو آرتم لئونیدویچ   - 1
رنزو پیانو   - 34
کیشو کـُـروکاوا   - 8
ریچارد مِیر   - 8
یان گِل   - 9
ریچارد نویترا   - 7
یو ان استودیو   - 32
ریموند آبراهام   - 1
یورگن هابرماس   - 15
رینر بنهام   - 2
یورن اوتزن   - 1
رینهولد مارتین   - 5
یونا فریدمن   - 5
ریکاردو بوفیل   - 7
یوهانی پالاسما   - 12
زاها حدید   - 196

کـاربـــــــری هـا
مسکونی   -877
گالری   -95
زیرساخت های شهری   -477
هتل   -84
فرهنگی   -383
ورزشی   -68
پاویون   -303
حمل و نقل عمومی   -39
موزه   -273
بیمارستان و داروخانه و کلینیک   -38
اداری ـ خدماتی   -255
ویلا   -27
تفریحی   -192
مجموعه های مسکونی   -8
مسکونی ـ تجاری   -173
زاغه نشینی   -6
اموزشی   -158
سرویس بهداشتی عمومی   -5
صنعتی   -114
عناصر یادمانی شهری   -5
معماری مذهبی   -108
تجاری   -3
حامی اتووود
مقـــــــــــالات
    دیوید هاروی و شهر در قامت فهمی انسانْ تولید
        آرش بصیرت "سردبیر اتووود"
    پهنه ی معلق تهران؛ شاه عبدالعظیم یا شهر ری
        علی رنجی پور
    دیوید هاروی و شهرســــــــــــــــــــــــــــــــــازی آلترناتیو
        آرش بصیرت "سردبیر اتووود"
    هنر گفت و گو ـ جان بریسندن و اد لوییس با دیوید هاروی
        آرش بصیرت "سردبیر اتووود"
چنـــــد پــــروژه
مجموعه مسکونی شاه پریان
طراح : علیرضا امتیاز "مدیر اتووود"
منزل شخصی دکتر دلیر - خیابان ولیعصر کوچه 8
طراح : محمود امیدبخش
مجموعه ي تجاري و پاركينگ طبقاتي شقايق
طراح : امين حشمتی
خانه شعر ، پايان نامه معماري كارشناسي ارشد
طراح : م معيت
گذرگاه همیابی
طراح : محمود امیدبخش
کاریــــــــــــابی
   کاریابی
   لیست درخواست ها ی قبلی شما
   لیست کاندیدها به تفکیک استان
   لیست فرصت های کاری به تفکیک استان
وبـــــلـاگ هـــــا
آرشیتکت نمونه
مدیر : مسعود زمانیها
معماری به مثابه ساخت-سجاد نازی
مدیر : سجاد نازی
فتوت نامه معماران
مدیر : اخوان الصفا
مجله معماری Architecture Foolad City
مدیر : مسعود پریوز
معــــرفی کتــــــاب
رهیافت پدیدارشناسی در اندیشه پیتر زومتور
نویسنده :  .
انتشارات : علم معمار

حامی اتووود
 رسانه ی تخصصی معماری و شهرسازی میم زون
سوژ‌گی زنان و مجتمع‌های بزرگ تجاری، تفریحی
اتووود سرویس خبر:   تيم اتووود
1399/09/13
مـنـــــــبـع : اختصاصی اتووود. نوشته ی مینوش صدوقیان زاده
تعداد بازدید : 947

مقدمه

در یکی دو دهه‌ی اخیر شاهد ساخت و گسترش مجتمع‌های بزرگ تجاری/ تفریحی در شکل ساختمان‌های بزرگ و چندین طبقه در شهرهایمان بوده‌ایم که جمعیت زیادی را به خود جلب می‌کنند. روند رو به گسترش ساخت این مراکز شناخت همه‌جانبه‌ی آن‌ها را ضروری می‌نماید. آن‌چه در پی می‌آید، تلاشی است برای شناخت زوایای گوناگون اثراتی که وجود این مجتمع‌های بزرگ چندمنظوره بر شهر و ساکنان آن و به‌ویژه بر زنان برجای می‌گذارد. هدف اصلی در این مقاله تاکید بر هویت جنسیتی زنان و چگونگی بازتعریف آن در این مجتمع‌های بزرگ است.

پیش از آن که به موضوع این مقاله درباره‌ی تاثیرات متقابل هویت جنسی/ جنسیتی و فضای مجتمع‌های تجاری/ تفریحی بپردازیم، در آغاز به رویکردهای انتقادی اشاره می‌شود که از منظرهای گوناگون سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به  تحلیل و نقد این فضاها نشسته‌اند.

نگاه سیاسی اقتصادی به شکل‌گیری این مراکز تجاری بزرگ (مال‌ها) در جستجوی پاسخ به این پرسش است که این مراکز از منافع چه کسانی در شهر حمایت می‌کند. به باور هانری لوفور تحلیل انتقادی باید نشان دهد یک فضای مشخص چگونه و بنا بر چه استراتژی‌هایی ساخته می‌شود (لوفور ۱۳۹۷)، چرا که فضا تجلی روابط اقتصادی، اجتماعی و سیاسی و زمینه‌ساز آن‌ها است (کمال اطهاری ۱۳۹۸). لوفور فضا را به‌عنوان موضوعی سیاسی و استراتژیک آکنده از پژواک‌های ایدئولوژیک ارزیابی می‌کند. به باور وی  تولید فضا شباهت بسیار به تولید کالاهای دیگر دارد. تولید فضا ابزاری ‌است در دست اشخاص و گروه‌هایی که فضا را از آنِ خود می‌کنند تا مدیریت و استفاده از آن را در ید قدرت خود نگه دارند (لوفور،۱۳۹۷).

ساخت مراکز تجاری بزرگ در تهران (و البته سایر شهرهای بزرگ) در دهه اخیر در نتیجه سیاست‌های شهری شهرداری‌ها گسترش یافته است. سرمایه‌ی سوداگر پس از اشباع بخش مسکن و کاهش سود و بازدهی آن  به‌سمت فعالیت در بخش سودآور بناهای تجاری جلب شد یعنی درواقع گسترش مراکز تجاری به‌ویژه در شکل ساختمان‌های بزرگ تجاری در نتیجه سیاست‌های کلان شهری، هم برای تامین مالی شهرداری و هم تامین سود سرمایه‌ی سوداگر بوده است. شرایط اقتصادی کشور و وجود واحدهای خالی فروخته نشده اقبال به ساخت بناهای مسکونی را به تدریج کم کرد و در عوض گرایش سرمایه به سمت ساخت مراکز تجاری سوق یافت.  صدور پروانه تجاری حدوداً پنج برابر پروانه‌های عادی برای شهرداری‌ها درآمد ایجاد می‌کرد. اگرچه هدف اوّلیه آن تأمین منابع مالی شهرداری برای خدمات‌رسانی گسترده‌تر بود، این شرایط در عمل به نفع طبقات سرمایه دار و حاکم منجر شد (کاظمی، امیرابراهیمی ۱۳۹۸). روند حرکت سرمایه از بخش مسکن به تجارت نه‌تنها در ایران که در کشورهای مشابه منطقه مانند ترکیه نیز دیده می‌شود. فیضان ارکیپ ساخت گسترده‌ی مراکز خرید و برج های اداری را به عنوان مکمل مسکن لوکس و پاسخ مناسبی برای سرمایه‌های بزرگ می‌داند که به دنبال مناطق سرمایه گذاری جدید بوده‌اند (Erkip 2003).

در این روند درآمد تجاری شهر به‌جای توزیع در تجارت و کسب خرد، در دست صاحبان سرمایه‌های کلان و لایه‌های اجتماعی صاحب‌نفوذ جمع می‌شود، امری که پی‌در‌پی به بازتولید ثروت و قدرت در لایه‌های اجتماعی خاص منجر می‌شود. رئیس‌دانا سیاست‌های بازارگرایی افراطی را موجب ناعادلانه‌تر شدن توزیع درآمد و ثروت و ایجاد لایه‌های اجتماعی می‌داند که سهمشان از اقتصاد روز به روز فزون‌تر شده، از امکانات سیاسی و فرهنگی و اقتصادی به نفع خود سود می‌برند، منابع بانکی را در اختیار می‌گیرند، ساختمانهای تجاری و مسکونی غول آسا می‌سازند، منابع را از کشور خارج می‌کنند و در فساد و زدوبند نیز حضور دارند (رئیس دانا ۱۳۹۸).

سیاست‌های شهری این‌چنین که در راستای سیاست‌های نئولیبرالی تحلیل می‌شود، روند توزیع نابرابر منابع و امکانات شهری را تشدید می‌کند و در مقابل سیاست‌هایی قرار می‌گیرد که بر حق برابر شهروندان استوار است. در چنین شهری با حق برابر ساکنان سرمایه‌گذاری در خدمت نیاز اجتماعی و نه سود شخصی درمی‌آید. شهری که در آن نهادهای عمومی از منابع مشترک همگانی در مقابل تصرف خصوصی حفاظت می‌کنند؛ در آن برای همه‌ی سکونت‌کنندگان ظرفیت برابری برای اثرگذاری بر تصمیمات موثر بر فضاها، نهادها و منابع مشترک تضمین می‌شود. هر مداخله‌ی طراحانه‌ای که ادعای ارتقای شهر گشوده را بدون دنبال کردن این اهداف حیاتی دارد اگر نه فرینده به شدت ناقص خواهد بود (نیل برنر ۱۳۹۸).

این مجتمع‌ها به‌عنوان تجلی مادی روابط قدرت در سطح کلان اقتصاد سیاسی شهر، هم‌چنین تاثیرات ناگواری در تغییر بافت اجتماعی منطقه‌ای خود برجای می‌گذارند. ساخت و استقرار این نوع مجتمع‌ها در یک محله یا منطقه یاعث بالارفتن قیمت زمین و ساختمان در آن جا شده و به‌مرور بافت اجتماعی ساکنان را تغییر می‌دهد. در این روند دگرگونی که به پدیده‌ی اعیان‌سازی مکان مشهور است، لایه‌های تهیدست اجتماعی به‌اجبار از این مناطق اعیان‌شده به مناطق پایین‌تر و حاشیه‌ای شهر عقب رانده می‌شوند. رویکردهای رادیکال ساخت این مجتمع‌ها در شهر را محرومیت‌زا و تبعیض‌آمیز می‌دانند، آن‌ها را به‌عنوان فضاهای قلعه‌مانند و نخبه‌گرا به نقد می‌کشند. روندی که لوفور آن را در راستای سیاست‌های جدایی‌گزینی فضایی در کلان‌شهرها تحلیل می‌کند (Ana Aceska & Barbara Heer 2019). در خلال چنین روندهای فضایی در ‌شهراست که به باور لوفور، گروه‌های فرودست‌تر استثمار می‌شوند (لوفور ۱۳۹۷). لوفور نظریه‌ی “حق به شهر” خود را در مقابل این روندهای تبعیض‌آمیز در شهر مطرح می‌کند و با تاکید بر حق برابر همه‌ی استفاده‌کنندگان و ساکنان شهر از فضا، چگونگی تحقق آن را در دستور کار هر برنامه‌ی جامعه‌مدار شهری قرار می‌دهد.

پژوهش‌گران شهر ساخت و گسترش این مراکز را همچنین به‌دلیل آسیب به ماهیت  کاملا عمومی این قلمروهای شهری به نقد می‌کشند. ساختمان‌های بزرگ تجاری به‌مرور جایگزین فضاهای خرد تجاری خدماتی در سطح محله، ناحیه‌، منطقه و حتی شهر می‌شوند یعنی جای فضاهایی را می‌گیرند که در ماهیت خود کاملا عمومی به‌شمار می‌آیند. در این روند تغییرات، فضاهای همگانی با دسترسی آزاد تبدیل به فضاهای کنترل‌شده‌ی نیمه‌خصوصی می‌شود. این مراکز در فضاهایی کنترل شده با مکانیسم‌های امنیتی و تحت نظارت دقیق و مقرراتی که توسط مالکان خصوصی تنظیم و به کار گرفته می‌شود، قرار دارند. آن‌ها غالباً خود را با مرزهای مکانی کاملاً واضح از محیط پیرامونی جدا و از سایر اشکال بازارهای شهری متمایز می‌کنند، به‌طوری‌که حرکت و رفتار آزادانه افراد در بخشی از فضای عمومی محدود و مشروط می‌شود. آن‌ها موجب زوال ماهیت کاملا عمومی بسیاری از فضاها و فعالیت‌ها می‌شوند و درواقع به قلمرو عمومی شهر که در دسترس همگان است، آسیب می‌زنند (Els Leclercq 2018).

کنترل رفتار در این فضاهای عمومی موجب می‌شود تا بسیاری از فعالیت‌های آزاد در قلمرو عمومی شهر مانند دست‌فروشی، نوازندگی خیابانی و یا فعالیت‌ها و تجمع‌های دموکراتیک در این مجتمع‌ها غیرمعمول یا ممنوع باشد، پدیده‌هایی که موجب تنوع، سرزندگی و نشاط فضاهای عمومی می‌شوند (Els Leclercq 2018). این رویدادها فرصت‌هایی را برای شهروندان پدید می‌آورد تا به‌طور فعال با دیگران در فضا درگیر شوند، تعامل فعال از طریق گفتار و عمل به‌جای مصرف صرف کالا و خدمات. تعاملی که به باور آرنت جوهره‌ی حوزه عمومی را نشان می‌دهد (Els Leclercq 2018). در این رویکرد به حوزه‌ی عمومی، پژوهش‌گران این مراکز را پدیده‌یی از اقتصاد جهانی به‌شمار می‌آورند که باعث کاهش عاملیت‌های انسانی و محلی می‌شود (Ana Aceska & Barbara Heer 2019).

در کنار این ویژگی‌های پرسش‌برانگیز، پژوهش‌گران به جنبه‌های مثبت در این مجتمع‌ها نیز توجه کرده‌اند:

تمرکز تعدادی بی‌شمار فعالیت در یک مجتمع (معمولا چندین طبقه و بلند) امکان تدارک تجهیزاتی را فراهم می‌آورد که تامین آن شاید برای تک‌تک آن فعالیت‌ها مقرون به‌صرفه نباشد. این مراکز سربسته عموما از تجهیزات تهویه هوا استفاده می‌کنند، درنتیجه در مقابل گرمای زیاد تابستان و سرمای سوزناک زمستان، محیطی مطلوب با دمای آسایش فراهم می‌آورند که خرید و فروش و فعالیت‌های فراغتی را با لذت و آرامش همراه می‌سازد. ازسوی‌دیگر، این مراکز تجاری در تمام زمان فعالیت خود، چه در روز و چه در شب، به‌لحاظ ایمنی فضایی مناسب فراهم می‌آورند. وجود نگهبانان و نیز تجهیزات نظارتی در همان حالی که فضا را از دست‌رس بعضی افراد، گروه‌ها و فعالیت‌ها خارج می‌کند، فضا را برای استفاده‌کنندگان خود ایمن و راحت می‌سازد. فضایی که به‌ویژه در شب در مراکز شهرهای بزرگ به‌راحتی نمی‌توان یافت. تامین امنیت در این مجتمع‌ها به‌ویژه از منظر زنان و نیز دختران جوان پدیده‌ی است موثر در افزایش حضور و فعالیت زنان که در پژوهش‌های کشورهای دیگر منطقه با شرایط مشابه اجتماعی فرهنگی نیز بدان اشاره شده است (فیضان اِرکیپ در ترکیه، جوری و منون در شهرهای هند). فیضان ارکیپ به‌نقل از جکسون (۱۹۹۸)، بی‌فرهنگی خیابان‌ها در کلان‌شهرهای ترکیه را عامل مهمی در استقبال از فضای امن این گونه مجتمع‌های خصوصی خرید می‌داند (Erkip 2003). همچنین  جوری و منون در پژوهشی که در شهر دهلی هند انجام داده‌اند، به اهمیت امنیت فضای مال‌ها برای زنان فروشنده و خریدار اشاره کرده‌اند (Johri & Menon 2014).

امنیت فضای عمومی به‌ویژه برای زنان در مقابل مزاحمت‌های کلامی و غیرکلامی آزاردهنده‌ی معمول در این فضاها موضوعی بنیادی است که با ایجاد احساس آسودگی موجب افزایش استفاده‌ی زنان از این فضاها به‌عنوان بخشی از قلمرو عمومی می‌شود، هم به‌عنوان فروشنده کالا و خدمات و هم به‌عنوان خریدار و مصرف‌کننده‌ی آن‌ها. به این دلیل وجود این مراکز در شهر با امکان افزایش حضور و فعالیت زنان در قلمرو عمومی شهر، برای زنان کارآفرین و مفید بوده، به استقلال فردی آن‌ها کمک می‌کند.

در این راستا هم‌چنین به اثرات اجتماعی فرهنگی ژرف‌تر فضای عمومی امن بر هویت‌ها و نگرش‌های گروه‌های گوناگون اجتماعی اشاره شده است. پژوهش‌گران به دگرگونی‌هایی توجه کرده‌اند که فضاهای امن عمومی می‌تواند به‌واسطه‌ی حضور و فعالیت بی‌دغدغه‌ی زنان در نگرش‌های جنسیتی ایجاد کنند و موجب تقویت نگرش‌های متعادل‌تر جنسیتی در مقابل هنجارهای نهادینه‌شده‌ی نابرابر شوند (صدوقیان‌زاده ۱۳۹۲).

در ادامه بیش‌تر به موضوع هویت جنسیتی در پیوند با فضای این مجتمع‌ها توجه و از زوایای دیگری به آن نگاه می‌کنیم.

هویت جنسیتی و فضای مال

رویکرد انتقادی نسبت به موقعیت زنان در رابطه با مال‌های تجاری در ایران نشان‌دهنده‌ی تعاملی پیچیده میان هویت جنسیتی و فضای ساخته‌شده‌ی مال‌هاست. پژوهش‌گران حوزه‌ی فضا همواره به فضا به‌عنوان موجودیتی پویا و ناتمام اشاره کرده‌اند (از جمله Massy 2005). سازمان‌های اجتماعی و فرآیندهای موجود در فضا به‌طور مستمر آن را شکل داده، دگرگون می‌کنند، بدان مفهوم که فضا ظرفی بی‌طرف برای رخ‌دادن رویدادها نیست و بر اثر آن‌ها تغییر می‌کند. اما درعین‌حال خود نیز در شکل‌گیری رویدادها و هویت‌ها نقش بازی می‌کند. فضا در تغییر مداوم خویش رویدادها را شکل داده، هویت‌ها را تغییر می‌دهد. نگاه به این تعامل مستمر از منظرهای متفاوت پیچیدگی آن را روشن می‌سازد. این رابطه در شرایط ایران ویژگی‌های خود را دارد. در شرایط اجتماعی فرهنگی حاکم بر حوزه‌ی عمومی در ایران می‌توان به نقش به‌مراتب پیچیده‌تر این فضاهای بسته‌ی نیمه‌عمومی در تعامل میان هویت جنسیتی و فضا و به تاثیرگذاری هویت جنسیتی بر بازتعریف هویت فضا اشاره کرد.

نازگل باقری در پژوهشی که در تهران با مقایسه‌ی مراکز خرید سنتی و مال‌های مدرن انجام داده، با تاکید بر سرشت متغیر فضا به تعامل میان هویت جنسیتی و فضای این مال‌ها اشاره کرده است. وی به‌خوبی نشان می‌دهد که تعریف فضای مال از کنش‌های زنان، دختران و جوانان متاثر می‌شود و با شیوه‌ا‌ی که آنان در تصرف و تخصیص فضا به‌کار می‌برند، سهم خود را در بازتعریف این فضای پویا ایفا می‌کنند (Bagheri 2014).

زنان غالباً به‌عنوان موضوع مشاهده (Day 2011) در مورد ایران توسط دو گروه مشاهده و نظارت می‌شوند، اول کاربران مرد فضای عمومی که زنان را به عنوان ابژه‌ی جنسی تماشا می‌کنند و دوم پلیس منکرات (و گاه افراد محلی) که به آن‌ها شریعت، هنجارها و قوانین رسمی را یادآوری می‌کنند (Bagheri 2014). ناظران اخیر به‌ندرت به فضای داخلی این مجتمع‌ها وارد می‌شوند و در بیش‌تر موارد حضور آن‌ها تنها در ورودی اصلی ساختمان مشاهده می‌شود. سخت‌گیری پلیس منکرات در این مجتمع‌ها کم‌تر است چرا که این مراکز مکان‌هایی نیمه عمومی هستند و پلیس منکرات به‌سهولت به آن‌ها وارد نمی‌شود. عدم تمایل پلیس منکرات به ورود به این فضاها هم‌چنین بدین علت است که حضور و فعالیت زنان و دختران در این مجتمع‌های سربسته کم‌تر به‌چشم می‌آید. آن‌ها کم‌تر در معرض دید عموم هستند و حساسیت کم‌تری برمی‌انگیزند. در این شرایط تا حدودی از مشاهده‌ی مستقیم پلیس مد نیز پنهان می‌مانند، امری که باعث می‌شود تحرک جوانان و زنان در این فضاها در مقایسه با فضاهای باز عمومی و مناطق سنتی‌تر شهر از سوی مراجع رسمی شهر راحت‌تر تحمل شود. این شرایط یعنی بسته‌بودن فضا و ویژگی نیمه‌عمومیِ حفاظت‌شده آن‌ها و عدم حضور مستقیم پلیس منکرات برای استفاده‌کنندگان این مجتمع‌ها به‌ویژه جوانان و زنان ایرانی نوعی احساس آزادی و رهایی از نظارت فراهم می‌آورد. آنان در نوع رفتار، پوشش و ارتباط با یکدیگر احساس آزادی عمل بیش‌تری می‌کنند و درنتیجه می‌توانند در تعریف مجدد فضا آن‌گونه که میل و اراده‌ی آنان است، شرکت کنند (Bagheri 2014). زنان معنای دلخواه خود را به فضا می‌بخشند. احساس رهایی از کنترل و نظارت در کنار سایر جنبه‌های مثبت این مجتمع‌ها موجب استقبال جوانان و زنان ایرانی از فعالیت‌ها و امکانات این فضاها می‌شود. درواقع شیوه‌ی حضور و نوع کنش‌های زنان و جوانان در تصرف و تخصیص فضا به‌طور جدی در تعریف مجدد هویت فضا دخالت می‌کند.

اما این تعامل میان هویت جنسیتی و فضا را از منظر دیگری نیز می‌توان نگریست که نمی‌توان آن را مثبت و در جهت رهایی و عاملیت مستقل زنان به‌شمار آورد. منظور تاثیراتی است که هویت جنسیتی از حال و هوا و فضای این مجتمع‌ها می‌پذیرد، تاثیراتی که بازتعریف و بازتولید هویت جنسیتی را با تاکید بر سوژگی مدرن و بدن زنانه و در راستای ارزش‌های دنیای سرمایه‌داری هدایت می‌کند.

بی‌تردید یک سوی تعامل پیچیده‌ی هویت جنسیتی زنان با فضای مال‌ها در سرشت این فضاها به‌عنوان فضاهای بازنمایی کالا و خدمات مدرن دیده می‌شود. امری که مخاطب آن بیش و پیش از همه زنان و هویت جنسی و جنسیتی آنان است. نظام تولید کالایی در بازار جهانی سرمایه‌داری بر پایه‌ی مصرف استوار است. سرمایه‌داری هم‌چنان مدعی آزاداندیشی و آزادی عمل است و برای تشویق مصرف و بقای خود نه به‌واسطه‌ی زور که از راه تبلیغ و تشویق، و نیز با شیوه‌ای پیچیده و ظریف، از راه برساخت هویت‌هایی عمل می‌کند که در نهایت امر و هرچه بیش‌تر برای تحقق هویت خود به مصرف کالاهای تولیدی و خدمات مدرن روی می‌آورند. در این راستا، نظام تولید و مصرف کالا تلاش می‌کند سوژه‌ای را شکل دهد که ظاهرا انتخاب‌هایی داوطلبانه و آزاد دارد. این سوژه با میل خود و فعالانه در شرایطی که قدرت سرمایه در فضای اجتماعی فرهنگی و تبلیغات رسانه‌ها فراهم می‌آورد، دست به انتخاب می‌زند. درواقع قدرت سرمایه و بازار تلاش می‌کند هویت مدرن و به‌ویژه سوژگی زنانه را در پیوند با مصرف کالای مدرن بازتعریف کند (Scharff 2014; Chen 2013).

ماهیت درونی‌شده‌ی قدرت نیازی به اعمال فشار و اجبار بیرونی ندارد. مکانیسم قدرت از راه شکل‌دادن به سوژه‌ی مدرن، و امیال و آرزوهای سوژه عمل می‌کند. روش‌هایی که ساختار قدرت برای اعمال قدرت بر انسان به‌کار می‌گیرد، با نفوذ به درون فرد و با شکل‌دادن و سرشتن تصاویر و آمال ذهنی وی هدایت می‌شود. تحلیل میشل فوکو نسبت به قدرت و نگاه وی به عاملیت سوژه در این‌جا بسیار روشن‌گر است. به باور وی، قدرت به‌واسطه‌ی فرد اعمال می‌شود. نحوه‌ی ارتباط قدرت با فرد نه آن‌گونه که بر علیه فرد که در راستای کنش فرد قرار می‌گیرد. قدرت بیرون از سوژه وجود ندارد بل‌که از راه تمایل و انتخاب فرد تحقق می‌یابد. قدرت در سطحی “عمیق تر” عمل می‌کند (Scharff 2014). به‌این‌ترتیب، قدرت درونی می‌شود و به‌واسطه‌ی هنجارها، خواسته‌ها و امیال فرد اعمال می‌شود.

در این راستا سرمایه قدرت خود را با برساختن و تعریف هویت مدرن تحقق می‌بخشد؛ این سوژه‌ی مدرن بنا به باور بوردیو، با مصرف کالاها و خدمات مدرن منزلت و جایگاه اجتماعی خود را تعریف می‌کند. به تعبیر وی مواضع زیباشناسانه‌یی که به طور عینی و ذهنی در زمینه هایی مانند آرایش، پوشاک یا دکوراسیون منزل اتخاذ می شود، فرصتی است برای تجربه کردن یا محرز ساختن و به رخ کشیدن موقعیت شخص در فضای اجتماعی (بوردیو، ۱۳۹۱: ۳۵ و ۹۴). سوژه‌ی مدرن هویت خود را با بازنمایی سبک زندگی و سلیقه‌ی مدرن در مصرف کالا و خدمات متمایز می‌کند، چرا که در جهان کنونی فعالیت‌های فراغتی و مصرفی از ابزارهای اساسی هستند که فرد به‌وسیله آن روایت معینی از هویت شخصی را محفوظ می‌دارد (چاوشیان، ۱۳۸۱: ۷۲). سبک زندگی و سلیقه‌های غالب در مصرف کالاهای فرهنگی در بستر تعریف هویت فرهنگی، اجتماعی شکل می‌گیرند (چاووشیان تبریزی ۱۳۸۱؛ سازگارا ۱۳۸۲).

ابژه‌گی و سوژه‌گی بدن زنانه

در دنیای سرمایه‌داری زنان سوژه‌های مصرف‌کننده‌ی ایده‌آلی هستند (Scharff 2014). به‌طورمعمول زنان در نظام خانواده به‌ویژه خانواده‌ی لایه‌های متوسط و مرفه اجتماعی در انتخاب لوازم زندگی و خرید نقش عمده‌ای بر عهده دارند و نظر و سلیقه‌ی آنان در انتخاب کالاها اهمیت دارد. اما بسیار مهم‌تر و در رابطه با موضوع هویت جنسی و جنسیتی، تاثیراتی است که موضوع بدن و مدیریت آن در این میان بر  هویت زنان بر جای می‌گذارد. پدیده‌ی زیبایی و جذابیت چهره و بدن زنانه، به‌عنوان یک هنجار قدرتمند اجتماعی فرهنگی و الزام‌آور زنان را به مصرف‌کننده‌ها‌ی ایده‌آل جهان سرمایه‌داری تبدیل می‌کند. (Eva Chen 2013).

اندیشه‌ی محوری در رویکرد انتقادی به بدن آن را نه یک هستی زیست‌شناختی‌ و روان‌شناختی‌ بلکه پدیده‌ای‌ می‌داند‌ کـه‌ بـه صورت اجتماعی ساخته‌ می‌شود. درواقع در این رویکرد هویت فرد یک هستیِ بدنمند است. فرد به‌واسطه‌ی شیوه‌ی بازنمایی بدن، خود را متمایز کرده، روایت معینی از هویت خود ارائه می‌کند. بدن به‌عنوان یک رسانه‌ی مهم در تعریف هویت شخص نقش بازی می‌کند (آزادارمکی و چاوشیان ۱۳۸۱).

ارتباط دیرینه میان زنان و مصرف شاید بیش از همه بر اساس ارزش‌های بدن به‌عنوان امری اجتماعی، فرهنگی و روان‌شناختی قرار دارد. زنان طی تاریخ تحولات جنسیت و با وجود همه‌ی دگرگونی‌های اجتماعی در راستای تحقق استقلال فردی و به‌دست‌آوردن حقوق برابر جنسیتی، هم‌چنان به‌عنوان ابژه‌ی جنسی نقشی منفعل (کنش‌پذیر) بازی کرده‌اند. ابژه‌گی جنسی زنان همواره موضوع زیبایی و نمایش زیبایی و جذابیت را برای زنان به‌دنبال داشته، موضوعی که به بدن زنان و چگونگی بازنمایی آن در اجتماع ارتباط مستقیم پیدا می‌کند. صرف‌نظر از آن که موضوع زیبایی و فریبندگی برای زن در تاریخ رابطه‌ی دو جنس به چه شکلی بوده، و ارزش‌های زمخت و ظریف آن چگونه پایداری و جان‌سختی کرده است، می‌دانیم که هرگز با چنین شدتی بازنمایی نشده است. آن‌چه حیات این باور را تداوم بخشیده، و بر تنور آن دمیده، بی‌گمان نظام بازار و حاکمیت روابط کالایی است که در شکل اخیر سرمایه‌داری نئولیبرال گسترش وسیع و جهانی یافته است، امری که نقد شیوه‌ی عمل سرمایه‌داری در استفاده از نابرابری‌های جنسی را ضروری می‌سازد (Frazer 2013; Scharff 2014). آرمان زیبایی و بدن ایدئال زنانه به‌عنوان یک الزام اجتماعی بر زنان و پیکر آنان تحمیل می‌شود، در هویت جنسی و جنسیتی درونی می‌شود و کنش‌های سوژگی زنان را هدایت می‌کند. با تسلط این هنجار قدرتمند اجتماعی، زنان از سویی هویت خود را به‌عنوان ابژه‌ی زیبایی و جذابیت تعریف می‌کنند و از سوی دیگر با پذیرش این هویت در نقش سوژه به بازتولید آن می‌پردازند.

قدرت با بازنمایی مستمر تصویر زنانگی به‌عنوان ابژه‌ی زیبا و درونی‌کردن این تصویر در هویت اجتماعی عمل می‌کند. همان‌گونه که فوکو پیکر آدمی را در‌ ارتباط بـا مـکانیسم‌های قـدرت و به‌عنوان ابژه‌ی قدرت ‌ تحلیل‌ می‌کند، تصویر بدن دست‌کاری و اداره می‌شود، ساخته و رام شده، اطاعت می‌کند و مهار می‌شود (فوکو ۱۳۸۸، ۱۷۰). به باور فوکو، بدن انسان کانون‌ قدرت‌ می‌شود و این قدرت به جای‌ آن‌که‌ همچون‌ دوران مـاقبل مـدرن‌ تـجلی‌ برونی پیدا کند، تحت‌ انضباط‌ درونی ناشی از کنترل ارادی حرکات بدن قرار می‌گیرد (آزادارمکی و چاوشیان ۱۳۸۱). کنترل منظم بـدن و مدیریت بازنمایی آن با لباس و آرایش برای زنان به‌عنوان هنجاری قدرتمند جاری در مناسبات انسانی، ابزاری اساسی است که از ورای آن هویت خود را تعریف می‌کنند و در جامعه به‌تصویر می‌کشند. برساخت مسئله زیبایی برای زنان و احساس نیاز به آن به یک الزام اجتماعی بدل شده است. قدرت متبلور در نظام سرمایه بدن زنان را تحت اختیار می‌گیرد.

درعین‌حال در جهانی که هر پدیده‌ای قابل تبدیل‌شدن به کالا است و سرمایه‌ی سوداگر در جست‌وجوی ناگزیر خود برای کسب سود هر پدیده‌یی را قابل خرید و فروش می‌کند، زیبایی به‌عنوان امری دست‌یافتنی و امکان‌پذیر، رفتار و کنش زنان را برای دست‌یابی به آن هدایت می‌کند. تعامل میان بازنمایی بدن و هویت، زنان را به‌شدت به‌سمت مصرف کالاهای زیباسازی متمایل می‌کند. تاریخ کنونی جهان در دوره‌ی جهانی‌شدن شاهد حضور فراگیر تبلیغات در این زمینه است. جهان سرمایه با تاکید بر اهمیت بدن و مدیریت آن به تقویت بازارهای زیبایی زنانه، صنعت مد، لوازم آرایشی و زیباسازی پوست و مو، سالن‌های زیبایی، گسترش جراحی‌های زیبایی و تولید کالاهای فراوان در این راستا می‌پردازد. تبلیغات فراگیر نیز در دوره‌ی جهانی‌شدن، از تبلیغات مستقیم کالا در رسانه‌ها تا نمایش غیرمستقیم آن‌ها در فیلم‌ها و سریال‌ها، ویترین فروشگاه‌ها و در کوچه و خیابان زمینه‌ساز این جهان مصرفی است. در این رویکرد جهان سرمایه از یک‌سو و هنجار قدرتمند زیبایی زنان از سوی دیگر  به‌طور مستمر یک‌دیگر را بازتولید می‌کنند و گسترش می‌دهند (Johri & Menon 2014).

جهان سرمایه با بازنمایی مدرن خود در این مجتمع‌ها و مال‌های تجاری در همین راستا عمل می‌کند. این مجتمع‌ها به‌لحاظ کالبدی نمایی چشمگیر در شهر به‌نمایش می‌گذارند و هم‌چون منومان‌ها جلوه‌گری می‌کنند. این بناهای بزرگ که معمولا در آن‌ها به جنبه‌ی زیبایی‌شناختی فضا تاکید زیادی می‌شود، با ایجاد فضاها و نماهای مدرن برای جذب مخاطبان به استقبال مصرف‌کنندگان طبقه‌ی متوسط و مرفه مدرن می‌روند.

صرف نظر از این‌که آن‌ها محل عرضه و فروش انواع کالا و خدمات برای انواع مشتریان هستند، اما مخاطب آن‌ها به‌طور ویژه زنان و در آن  میان، بدن زنان است. در میان همه‌ی کالاهایی که در این مراکز عرضه می‌شوند به‌یقین می‌توان گفت سهم قابل توجهی به امر زیبایی بدن زنان تعلق دارد: انواع و اقسام پوشاک (لباس، کفش و کیف ) و نیز لوازم آرایشی و بهداشتی صورت و بدن زنانه. این مراکز بیش‌از‌همه با هدف‌گرفتن امر زیبایی بدن زنانه و با نمایش انواع و اقسام پوشاک و لوازم آرایش زنانه و ، به پشتیبانی از صنعت مد و آرایش می‌پردازند. آن‌چه در این راستا در این مجتمع‌ها چشم‌گیر است، بازنمایی متمرکز این نوع کالاها در آن‌هاست، پدیده‌ای که این مراکز را تبدیل به مکانی برای ترویج و تشویق وسیع مصرف کالاها و خدمات مدرن زیباسازی بدن زنانه و بدان واسطه تشویقی برای شکل‌گیری هویت جنسی و جنسیتی می‌کند که ابژه‌گی و سوژه‌گی زن زیبا را بازتولید می‌کند.

جمع‌بندی

در بحث این نوشتار به نگرش‌های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگیِ گوناگونی توجه شد که از منظرهای متفاوت به تحلیل فضای مجتمع‌های تجاری، تفریحی نشسته‌اند، جنبه‌های مثبت و جنبه‌های منفی اثرات این مجتمع‌ها بر شهر و ساکنان آن. نقطه‌ی کانونی بحث به پیوند و رابطه‌ی میان هویت جنسیتی و فضای این مجتمع‌ها توجه کرده است. این تعامل در شرایط سیاسی، اجتماعی کنونی ایران نیز جنبه‌های گوناگون مثبت و منفی دارد: جنبه‌ی مثبت آن در پی‌آمد ایجاد فضای امنی دیده می‌شود که عاملیت زنان و جوانان را در تصرف و تخصیص فضای مال بازنمایی می‌کند و ویژگی پرسش‌برانگیز این رابطه به تاثیراتی اشاره می‌کند که فضای مال و فعالیت‌های آن بر هویت جنسی و جنسیتی زنان به‌عنوان ابژه‌ی زیبا گذاشته، عاملیت زنان را در جهت بازنمایی بدن زیبا جهت می‌دهد.

منابع و مراجع

آزادارمکی، تقی و چاووشیان تبریزی، حسن (۱۳۸۱)، بدن به مثابه رسانه هویت، مجله جامعه‌شناسی ایران، شماره ۴

اطهاری، کمال (۱۳۹۸)، حق به شهر: علیه سلطه نوفئودالیسم بر شهر تهران، Https://Www.Shahrnegar.Com/Product/Right-To-The-City

برنر، نیل (۱۳۹۸)، شهر گشوده یا حق به شهر؟ برگردان همن حاجی‌میرزایی، فضا و دیالکتیک (مجله آنلاین)، شماره ۱۱

بوردیو، پیر (۱۳۹۱)، تمایز، نقد اجتماعی قضاوت های ذوقی، ترجمه حسن چاوشیان، تهران: نشر ثالث چاپ دوم

چاوشیان تبریزی، حسن، (۱۳۸۱)، سبک زندگی و هویت اجتماعی، پایان نامه دکتری، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران

رییس‌دانا، فریبرز(۱۳۹۸)، انفجار کار بنزین بود یا پرتوهای نیولیبرالیسم، اخبار روز (مجله آنلاین)T  Https://Www.Akhbar-Rooz.Com/

سازگارا، پروین(۱۳۸۲)، بررسی سبک زندگی قشر دانشگاهی و بازاریان سنتی (طبقه متوسط جدید و قدیم ایران)، پایان نامه دکتری، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران

صدوقیان‌زاده، مینوش (۱۳۹۲)، فضا و جنسیت در شهر تهران، توزیع مکانی هویت‌های فضایی، جنسیتی در شهر تهران، مجله معماری و ساختمان، ویژه‌‌نامه معمار‌زن ایرانی، شماره ۳۴، ص ص. ۲۱۰ ۲۱۲

فوکو، میشل (۱۳۹۸)، مراقبت و تنبیه، تولد زندان، ترجمه‌ی نیکو سرخوش و افشین جهان‌دیده، چاپ شانزدهم، تهران، نشر نی

کاظمی، عباس؛ امیرابراهیمی، مسرت، (۱۳۹۸)، گونه‌شناسی‌مجتمع‌های‌تجاری‌در‌شهر‌تهران، فصل‌نامه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، سال پانزدهم، شماره ۵۶

لوفور، هانری (۱۳۹۷)، تاملاتی در باب سیاست فضا، برگردان ایمان واقفی، فضا و دیالکتیک (مجله آنلاین)، شماره ۱۰

 

Aceska, Ana & Barbara Heer (2019), Everyday Encounters In The Shopping Mall: (Un)Making Boundaries In The Divided Cities Of Johannesburg And Mostar, Anthropological Forum, ۲۹:۱, ۴۷-۶۱, DOI: 10.1080/00664677.2019.1585751

Bagheri, Nazgol (2014) Mapping Women In Tehran’s Public Spaces: A Geo-Visualization Perspective, Gender, Place & Culture: A Journal Of Feminist Geography, ۲۱:۱۰,۱۲۸۵-۱۳۰۱, DOI: 10.1080/0966369X.2013.817972

Chen, Eva (2013), Neoliberalism And Popular Women’s Culture: Rethinking Choice, Freedom And Agency, European Journal Of Cultural Studies, ۱۶(۴) ۴۴۰۴۵۲, DOI: 10.1177/1367549413484297

Day, Kristen (2011) “Feminist Approaches To Urban Design.” In Urban Design: Roots, Influences,And Trends: Companion To Urban Design, Edited By Tridib Banerjee And Anastasia Loukaitou-Sideris, 150–۱۶۱. London: Routledge

Els, Leclercq, (2018), Privatisation Of The Production Of Public Space (PHD. Dissertation, Delft University Of Technology, Faculty Of Architecture And The Built Environment)

Erkip, Feyzan (2003), The Shopping Mall As An Emergent Public Space In Turkey, Environment And Planning A, Volume 35, Pages 1073 -1093

Frazer, Nancy (2013), How Feminism Became Capitalism’s Handmaiden – And How To Reclaim It, The Gaurdian, ۱۴ Oct 2013

Johri, Rachana Dr. And Menon, Krishna Dr. (2014) “Daily Border Crossings: Negotiations Of Gender, Body And Subjectivity In The Lives Of Women Workers In Urban Malls, Cultural Encounters, Conflicts, And Resolutions: Vol. 1 : Iss. 1 , Article 4. Available At:https://Engagedscholarship.Csuohio.Edu/Cecr/Vol1/Iss1/4

Massey, Doreen (2005), For Space. London: Sage Publications

Sadoughianzadeh, Minoosh (2008), Gender And Space In Tehran. PHD Thesis, Faculty Of Architecture, Urban Planning And Landscape Planning, University Of Kassel, Germany.

Scharff, Christina (2014), Gender And Neoliberalism: Exploring The Exclusions And Contours Of Neoliberal Subjectivities, Theory, Culture & Society



حامی اتووود
نظـــــــر اعضــــــــا
هنوز نظری برای این خبر ثبت نشده است.

ثبــــــــت نظـــــــر

  
جهت ارسال نظر باید وارد سیستم شوید. / عضو جدید
ایـمـــیـل :  
رمز عبـور :  

برجِ بازیِ دَه ـ کال در ساحل تایلند؛ لابیرنت عمودی
غار داس تورس
پوشش طلاییِ "ایمپرینتِ" ام وی آر دی وی در سئول؛ چرا و چگونه
پی اس وان؛ هم نوایی انسان معاصر و ساختار دینامیک
خانه ای با توپ در هند؛ اقتصاد مکان و نئوـ لویی کانیسم
درباره معماران معاصر ایران :
این گروه در سال 1386 با هدف ایجاد پل ارتباطی بین معماران ایرانی معاصر گرد هم آمد.با شروع کار این وب سایت معماران متقاضی در محیطی ساده وکارآمد به تبادل پروژه ها ومقــــالات خود خواهند پرداخت ودر فضای فروم به بحث وگفتگو می پردازند.
خانه | ورود | ثبت نام | درباره ما | تماس با ما | قوانین سایت | راهنما | تبلیغات
© کلیه حقوق این وب سایت متعلق به گروه معماران معاصر می باشد.
Developed by Tryon Software Group